Ciąża rzekoma (ciąża urojona) - czy jest niebezpieczna dla zdrowia?

Ciąża rzekoma, inaczej ciąża urojona, to stan, kiedy kobieta jest przekonana o swojej ciąży pomimo tego, że nie doszło do faktycznego zapłodnienia. Zjawisko to nie występuje często, jednak jest na tyle poważne, że wymaga długotrwałego leczenia. Przekonanie o istniejącej ciąży u kobiety dotkniętej tym zaburzeniem psychicznym prowadzi bowiem do odczuwania wielu prawdziwych objawów ciążowych.

Przyczyny ciąży urojonej

Ciąża urojona jest najlepszym przykładem tego, jak silny wpływ ma nasza psychika na rzeczywistą kondycję organizmu. Zaburzenie to może świadczyć o dwóch bardzo silnie działających bodźcach, czyli ogromnej, niespełnionej chęci posiadania dziecka lub wręcz przeciwnie silnego strachu przed zajściem w ciąże. Co więcej, zjawisko to może mieć miejsce nawet wtedy, kiedy prawdopodobieństwo zapłodnienia jest zerowe, gdyż nie doszło nawet do zbliżenia.

Pierwszy przypadek dotyczy najczęściej kobiet, które z jakiejś przyczyny nie mogą zajść w ciążę. Może to być bezpłodność, brak stałego partnera czy nawet brak odpowiednich warunków materialnych do posiadania dziecka. Pomimo świadomości, że ciąża jest niemożliwa pragnienie posiadania potomstwa jest tak silne, że osoba dotknięta schorzeniem zaczyna zauważać u siebie sygnały mogące świadczyć o poczęciu, nawet jeśli tak naprawdę nie istnieją lub mogą być z łatwością wytłumaczone w inny sposób.

Bardzo często kobiety unikają wtedy wizyty u ginekologa, gdyż podświadomie zdają sobie sprawę, że zaprzeczenie ciąży otrzymane przez lekarza będzie dla nich ogromnym szokiem.

Drugi przypadek występowania ciąży urojonej ma źródło w głębokim lęku przed byciem matką i dotyczy najczęściej osób niedojrzałych lub samotnych. Strach jest na tyle silny, że pomimo braku realnych szans na zapłodnienie, kobieta jest pewna, że spodziewa się dziecka i każdy sygnał interpretuje jako zapowiedź ciąży.

Objawy ciąży urojonej

Wskutek silnych bodźców psychicznych organizm kobiety zaczyna reagować na ciążę urojoną realnymi objawami, które kojarzymy powszechnie z przebiegiem pierwszych miesięcy rzeczywistej ciąży. Poza urojeniami pojawiają się zatem:

wahania nastrojów,
wymioty i mdłości,
bóle podbrzusza,
powiększenie piersi i zwiększenie obwodu w talii,
brak miesiączki,
nasilone parcie na pęcherz,
zmęczenie i ospałość,
zachcianki,
laktacja.

Co ciekawe, siła sugestii ciąży urojonej jest tak wielka, że możliwy jest nawet wzrost poziomu hCG, przez który test ciążowy da wynik pozytywny pomimo braku realnego zarodka. Nieleczone zaburzenia prowadzą również do odczuwania przez chorą ruchów płodu oraz skurczy macicy, a wszystkie objawy mogą utrzymywać się nawet po tym, jak ginekolog bezwzględnie wykluczy ciążę podczas badania.

Jak leczyć ciążę rzekomą?

Nieleczona ciąża rzekoma może prowadzić do nerwicy, depresji i poważnych zaburzeń osobowości. Czasami wystarczy przedstawić kobiecie silne dowody na odparcie jej przekonania o istnieniu płodu, czyli wykonać test ciążowy, badanie na poziom hCG z krwi lub USG ginekologiczne. Jeśli osoba chora przyjmie ten fakt do świadomości, może przeżywać go na równi z faktyczną żałobą po dziecku, dlatego niezbędne jest w tym okresie zapewnienie jej odpowiedniego wsparcia.

W przypadku bardziej zaawansowanego przebiegu ciąży rzekomej, jej leczenie obejmuje zazwyczaj współpracę ginekologa, psychologia i psychiatry. Kuracja to kilkumiesięczne leczenie farmakologiczne oraz wielomiesięczna psychoterapia. Warto pamiętać, że najważniejsze jest wtedy także wsparcie najbliższych - rodziny i przyjaciół.

Ciąża rzekoma (ciąża urojona) - pierwsze oznaki

Na rozwój ciąży urojonej ma wpływ wiele czynników środowiskowych. Istnieją także okoliczności, które nasilają ryzyko wystąpienia tego zaburzenia psychicznego. Niezaspokojony instynkt macierzyński może podsycać obecność małego dziecka w rodzinie lub ciężarnej przyjaciółki. Otoczenie, w którym mówi się o oczekiwaniu na poród czy opiece nad małym człowiekiem nasila natarczywe myśli i może prowadzić nawet do zmian w gospodarce hormonalnej kobiety.

Pierwszymi sygnałami o ryzyku pojawienia się takich zaburzeń jest przeglądanie zdjęć niemowląt, częste odwiedzanie stron internetowych dotyczących opieki nad dziećmi czy oglądanie programów na temat macierzyństwa. Wczesnymi oznakami mogą być także częste myśli i rozmowy o dziecku, wyobrażanie sobie przebiegu ciąży oraz dążenie do jak najczęstszego kontaktu z niemowlętami. Wszystko to sprawia, że kobieta, która bardzo pragnie być już matką zaczyna czuć się, jakby rzeczywiście była w stanie błogosławionym, a wkrótce dołączają do tego również rzeczywiste objawy fizyczne.