Ospa wietrzna u dziecka - o czym nie wolno zapominać, kiedy na skórze malucha pojawi się charakterystyczna, swędząca wysypka?

Ospa to choroba zakaźna, przenoszona przez wirus Varicella Zoster Virus. Ponieważ do zakażenia ospą dochodzi drogą kropelkową z wiatrem nawet na odległości kilkudziesięciu metrów, popularnie nazywana bywa także ospą wietrzną lub po prostu wiatrówką. Jak rozpoznać tę chorobę u swojego dziecka i jak właściwie ją leczyć?

Ospa wietrzna u dziecka

Dzieci zarażają się ospą wietrzną najczęściej poprzez kontakt z chorymi na ospę lub półpaśca. W przeciwieństwie do wystąpienia tej choroby u osób dorosłych, ma ona u nich stosunkowo łagodny przebieg. Ospa długo rozwija się w organizmie malucha, zanim objawi się w postaci zmian skórnych, czyli krostek i pęcherzyków. Trwa to zwykle około trzech tygodni. Dzieci karmione piersią chorują na ospę wietrzną bardzo rzadko, gdyż mleko mamy zawiera przeciwciała, które w naturalny sposób chronią je przed rozwojem choroby. Ryzyko zachorowania jest jednak większe, jeśli mama nie chorowała wcześniej na ospę i nie ma w swoim organizmie niezbędnych przeciwciał. Warto wiedzieć, że ospa należy do chorób niezwykle zaraźliwych. Chociaż można zachorować na nią tylko raz, to sam wirus pozostaje w ciele do końca życia i może w każdej chwili uaktywnić się ponownie w postaci półpaśca.

Ospa wietrzna - objawy

Wirus ospy wietrznej inkubuje w ciele dziecka przez około 2 - 3 tygodnie. Dopiero po tym czasie choroba daje o sobie znać w postaci takich objawów, jak gorączka (do 39 stopni Celsjusza), brak apetytu, bóle głowy i mięśni, osłabienie i złe samopoczucie. Pojawia się również najbardziej charakterystyczny objaw ospy - swędząca wysypka obecna na gładkiej i owłosionej skórze, a także na błonach śluzowych gardła, jamy ustnej i narządów płciowych. Zmiany skórne znacznie rzadziej pojawiają się nóżkach i rączkach. Początkowo wysypka ma postać czerwonych plamek, które następnie przekształcają się w pęcherzyki wypełnione przezroczystym płynem. W dalszej kolejności pęcherzyki te pękają i przyjmują postać strupków. Strupki odpadają z kolei po około ośmiu dniach i - jeżeli wysypka jest prawidłowo pielęgnowana - nie powinny pozostawiać po sobie żadnych śladów. Co ważne, wysypka może pojawiać się na ciele dziecka kilkakrotnie podczas przebiegu całej choroby, dlatego w danym momencie na skórze często obecne są różne formy wykwitów.

Ospa wietrzna - ile trwa?

Po dwu, trzy tygodniowym okresie namnażania wirusa, ospa wietrzna może trwać przez około 10 - 14 dni. Chociaż osoba chora nie zaraża przez cały ten okres, to pediatrzy zalecają zazwyczaj, aby dziecko zostało w domu aż do ustąpienia objawów chorobowych.

Ospa wietrzna - kiedy zaraża?

Chory na ospę wietrzną zaczyna zarażać na około 2 - 3 dni przed pojawieniem się charakterystycznej wysypki. Chociaż do zarażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową, to najbardziej zaraźliwy jest tak naprawdę płyn obecny w pęcherzykach, które pojawiają się na skórze. Własnie dlatego uznaje się, że chory przestaje zarażać dopiero wtedy, kiedy wszystkie obecne na jego ciele wykwity ulegają przyschnięciu. W trakcie choroby nadal możliwe jest jednak również zarażanie przez wydzieliny układu oddechowego. Za najbardziej zaraźliwy uznaje się z kolei pierwszy dzień wysypki.

Ospa wietrzna - leczenie

Leczenie ospy wietrznej u dzieci opiera się przede wszystkim na łagodzeniu nieprzyjemnego swędzenia skóry oraz podawaniu choremu środków przeciwbólowych. Są to zazwyczaj łagodne leki na bazie paracetamolu. Często zdarza się również, że lekarze przepisują maluchom środki uspokajające, które pomagają zwalczyć odruch drapania, spokojnie zasypiać i przesypiać całe noce. Dziecku nie wolno podawać natomiast leków zawierających aspirynę, gdyż grozi to ryzykiem wystąpienia niezwykle groźnego zespołu Reye'a. Chory, który nie ma gorączki nie musi przez cały okres choroby przebywać w łóżku. Po zakończeniu leczenia ospy o łagodnym przebiegu nie ma konieczności dalszego nadzoru lekarskiego. Jeśli jednak przebieg choroby wiąże się z powikłaniami, mały pacjent powinien pozostać pod opieką lekarza.

Ospa wietrzna - leczenie wysypki

Podczas leczenia ospy wietrznej szczególnej uwagi wymaga od rodziców troska o charakterystyczną dla choroby wysypkę. Najważniejsze jest dopilnowanie, aby maluch nie rozdrapywał pęcherzy, gdyż prowadzi do do nadkażenia bakteryjnego, a tym samym powstawania nieestetycznych blizn, które pozostaną z młodym człowiekiem na całe życie. Skóra dotknięta zmianami nie powinna być pielęgnowana żadnymi pudrami, ponieważ po ich zaschnięciu stanie się bardziej ściągnięta, co nie tylko spotęguje ból, ale zwiększy także ilość szkodliwych bakterii. Bardzo istotna jest odpowiednia higiena. Dziecko można kąpać codziennie w wodzie z dodatkiem nadmanganianu potasu, a następnie osuszać jego skórę poprzez delikatne dotykanie ręcznikiem. Warto zadbać także o częste mycie rąk oraz dokładne obcięcie paznokci, aby maluch nie miał możliwości rozdrapywania wysypki. Regularne zmiany piżamki, ręczników i pościeli pomogą z kolei zminimalizować uczucie swędzenia. Jeśli dziecko ma krostki w buzi, należy podawać mu do jedzenia pokarm w postaci delikatnej papki. Nie wolno zapominać także o nawadnianiu, unikając jednocześnie zbyt kwaśnych napojów w przypadku obecności wykwitów w okolicach twarzy.