Krew pępowinowa: czy warto przechowywać komórki macierzyste?

Wiele słyszy się o ratowaniu zdrowia i życia ciężko chorych ludzi. Dzisiejsze społeczeństwo jest o wiele bardziej podatne na choroby, o których niegdyś nie słyszano. Dlatego coraz częściej powstają nowe metody do walki z różnego rodzaju schorzeniami, które mogą uratować życie. Jednym z takich działań jest pobieranie i przechowywanie krwi pępowinowej. Czym właściwie jest krew pępowinowa oraz czy warto przechowywać komórki macierzyste i w jaki sposób to robić, wyjaśniamy w tym artykule. Miłej lektury!

Krew pępowinowa

Czym właściwie jest krew pępowinowa? To najprościej mówiąc krew pobierana z pępowiny podczas porodu. To właśnie w niej znajdują się unikatowe komórki macierzyste, które można później wykorzystać w ratowaniu zdrowia i życia. Komórki macierzyste są pierwotnie w organizmie człowieka już od poczęcia, lecz mają zdolności do namnażania się i przekształcania w wyspecjalizowane komórki. Dlatego, jeśli w organizmie są jakieś uszkodzone komórki, to dzięki komórkom macierzystym można je odbudować. Komórki macierzyste znajdują się w szpiku kostnym i krwi obwodowej.

Coraz częściej pobiera się je właśnie z krwi pępowinowej podczas porodu. Przez całe życie wyspecjalizowane komórki mnożą się i obumierają, a w ich miejscu powstają nowe. Jeśli komórki są uszkodzone, np. ze względu na chorobę, komórki macierzyste z krwi pępowinowej pomagają w odbudowaniu układu krwiotrwórczego, a co za tym idzie także odpornościowego. Dlatego organizm ma siłę walczyć nawet z przewlekłymi chorobami i groźnymi nowotworami. Niegdyś krew, która znajdowała się w pępowinie i łożysku była utylizowana. Odkąd świadomość o jej cennych właściwościach i możliwości przechowywania jej w Polskim Banku Komórek Macierzystych wzrosła, coraz więcej osób decyduje się na pobranie krwi pępowinowej przy porodzie swojego dziecka.

Krew pępowinowa: czy warto?

Zapewne zastanawiasz się, czy rzeczywiście warto pobrać i przechowywać krew pępowinową. Myślisz sobie, że nawet gdyby coś się stało, Twoje dziecko ma rodzinę, która może podarować mu zdrowe komórki macierzyste. Tak też dokładnie jest. Zgadza się, że istnieje wiele metod, które pozwalają wyleczyć pacjenta nawet bez udziału dawców, np. autoprzeszczep. Jednak poznaj argumenty dla których warto zastanowić się nad bankowaniem krwi pępowinowej swojego dziecka. Oto korzyści, które daje krew pępowinowa, w porównaniu z poborem szpiku kostnego do leczenia od dawcy:

jej pobranie trwa kilka minut i jest bezbolesne, przy czym pobranie szpiku kostnego trwa nawet kilkadziesiąt minut i polega na nakłuciu talerzy kości biodrowych przy ogólnym znieczuleniu,
ma większą zdolność do namnażania się, niż komórki szpiku kostnego,
przeszczepienie komórkami z własnej krwi pępowinowej jest szybsze (wystarczy zdeponować komórki z banku), przeszczepienie komórkami ze szpiku wymaga znalezienia dawcy, przebadania go, potwierdzenia zgodności oraz pobrania,
badanie zgodności pomiędzy biorcą a dawcą jest łatwiejsze, ponieważ w przypadku komórek macierzystych z krwi pępowinowej dawca i biorca to jedna osoba, bada się jedynie 6 antygenów, z których 4 muszą się zgadzać. W przypadku dawcy szpiku bada się 10 antygenów, z tego aż 8 musi być zgodnych z biorcą,
krew pępowinowa jest unikatowa dla każdej osoby i dostępna jest w każdym momencie życia. Komórki ze szpiku wymagają znalezienia dawcy i przeprowadzenia całej procedury, przy czym taki proces może trwać bardzo długo i nie jest powiedziane, że dawca się znajdzie.

Komórki macierzyste: zastosowanie

Tak pozyskane komórki macierzyste mają swoje zastosowanie w leczeniu wielu chorób i schorzeń, a nawet mogą uratować ludzkie życie. Przede wszystkim komórki macierzyste z krwi pępowinowej wykorzystuje się w leczeniu:

ostrych i przewlekłych białaczek,
różnego rodzaju niedokrwistości,
chorób spowodowanych uszkodzeniem komórki macierzystej,
nadpłytkowości,
chłoniaka nieziarniczego i ziarnicy złośliwej,
chorób fagocytów,
chorób związanych z zaburzeniem lub brakiem funkcji enzymów,
chorób dziedzicznych takich jak np. osteoporoza lub zaburzenia krwinek płytkowych,
chorób komórek plazmatycznych, np. szpiczak mnogi,
innych nowotworów złośliwych takich jak: rak piersi czy nerek.

Jak widać zastosowanie komórek macierzystych z krwi pępowinowej lub sznura pępowinowego ma szerokie zastosowanie w leczeniu chorób. Badania wykazują, że są pomocne także przy mózgowym porażeniu dziecięcym oraz autyzmie, szybciej odbudowują komórki niewykształcone lub uszkodzone i dlatego często wykorzystuje się je właśnie w medycynie klinicznej.

Polski Bank Komórek Macierzystych

Przechowywaniem krwi pępowinowej zajmuje się Polski Bank Komórek Macierzystych. Za pomocą specjalnego zestawu do poboru krwi pępowinowej podczas porodu wykonuje się określone czynności, a pobrana krew pępowinowa zostaje przewieziona do PBKM. Tam zamrożone komórki macierzyste mogą być przechowywane wraz z preparatem krioochronnym nieskończenie długo, do czasu aż zostaną zdeponowane przez właściciela lub jego rodzinę. Przy czym należy zaznaczyć, że ani zamrażanie, ani wieloletnie przechowywanie, nie pozbawiają ich swoich wyjątkowych właściwości.

Krew pępowinowa: koszt

Niestety pobieranie i przechowywanie komórek macierzystych nie jest refundowane w Polsce. Rodzice spodziewający się dziecka muszą więc podjąć taką decyzję przed porodem, aby zamówić zestaw do poboru krwi pępowinowej i dostarczyć je na oddział położniczy. PBKM pobiera opłaty za bankowanie komórek macierzystych w formie opłaty wstępnej przedporodowej, opłaty podstawowej jednorazowej po porodzie oraz abonamentu rocznego. Dostępne są także cztery różne pakiety, które zawierają w sobie różne kombinacje wariantów przechowywania nie tylko krwi pępowinowej, ale także sznura pępowinowego i krwi łożyskowej. Pełny pakiet pozwala zabezpieczyć dziecko w pełnym wymiarze, praktycznie na całe życie.