Muzykoterapia dla dzieci- wspomaganie rozwoju poprzez muzykę

O tym, że muzyka ma ogromny wpływ na umysł człowieka, nie trzeba już nikogo przekonywać. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę z tego, że terapia muzyką stanowi wszechstronną i wieloaspektową metodę stymulacji rozwoju. Muzykoterapia wykorzystywana jest zarówno w przypadku dzieci zdrowych, jak i niepełnosprawnych. Sprawdza się ona w terapii maluchów z zaburzeniami wzorku i słuchu, z autyzmem, z ADHD czy mózgowym porażeniem dziecięcym. Dzięki zajęciom muzykoterapeutycznym możliwe jest wyciszenie dziecka zbyt pobudliwego i agresywnego, a także aktywizowanie tego bojaźliwego i nieśmiałego. Muzykoterapia może pomóc zatem wyeliminować zachowania, które stają się przyczyną wielu problemów rówieśniczych.

Muzykoterapia dla dzieci - w czym pomaga i jaką pełni rolę?

Najbardziej oczywistą rolą muzykoterapii jest wczesne wykrycie nieprawidłowości związanych z percepcją słuchową i wzrokową oraz motoryką i orientacją wzrokowo-słuchową. Zajęcia muzyczne pozwalają nie tylko zauważyć problemy z tego zakresu, ale również wyeliminować je poprzez odpowiednie ćwiczenia. Poza tym, uczą również koncentracji uwagi i umiejętności podporządkowywania się zasadom. Muzyka rozwija pamięć, spostrzegawczość i orientację przestrzenną. Jest pomocna także w kształtowaniu osobowości człowieka. Muzykoterapia dla dzieci spełnia zatem następujące cele:

rozwija twórczo i emocjonalnie,
stymuluje pracę umysłową, zmysły, koncentrację i pamięć,
usprawnia umiejętności motoryczne,
pobudza rozwój poczucia estetyki,
zaspokaja potrzebę zabawy, ruchu, śpiewu,
pozwala wyrazić siebie,
rozładowuje napięcia emocjonalne i odblokowuje emocje,
pomaga pozbywać się stresu, uspokaja, rozluźnia,
uczy komunikacji międzyludzkiej.

Na czym polega muzykoterapia dla dzieci?

Zajęcia z terapii muzycznej dla dzieci są wbrew pozorom bardzo urozmaicone. Łączą słuchanie z ruchem, z zabawą, a nawet z rysowaniem. Można wykorzystywać je nie tylko w przedszkolu czy w szkole, ale również w domu. Oto przykładowe zajęcia muzykoterapeutyczne:

zabawa ruchowa ze śpiewem, czyli ilustrowanie tekstu piosenki za pomocą gestów naśladowczych, na przykład "My jesteśmy krasnoludki...",
ćwiczenia słuchowe polegające na słuchaniu i rozpoznawaniu oraz naśladowaniu dźwięków (uczą poczucia rytmu, odpowiedniego tempa wymowy, wrażliwości na ton i melodię),
zabawy inscenizowane, czyli odgrywanie ról związanych z treścią piosenki samodzielnie, bądź przy pomocy zabawek,
zabawy rytmiczne, czyli odtwarzanie rytmu piosenek przy pomocy prostych instrumentów, za pomocą klaskania lub tupania,
muzyka i zabawa plastyczna - dobrze sprawdzi się przede wszystkim przy melodiach pozbawionych słów, dźwiękach natury - w trakcie słuchania dzieci mają narysować to, co dzięki muzyce sobie wyobrażają.

Poza ćwiczeniami związanymi z muzyką, spokojne, relaksacyjne melodie warto wykorzystać także jako zakończenie zajęć, w przerwie po drugim śniadaniu czy po obiedzie. W trakcie odpoczynku dzieci mogą lepiej wyciszyć się przy stonowanych dźwiękach.

Muzykoterapia dla dzieci - jaką muzykę wybrać?

Dobór odpowiedniej do zajęć muzykoterapeutycznych melodii ma ogromne znaczenie w kontekście reakcji ciała i umysłu dziecka. W terapii muzyką wykorzystuje się dwa główne typy utworów - relaksacyjne i aktywizujące. Muzyka relaksacyjna jest spokojna, delikatna i łagodna. Zwalnia akcję serca, zmniejsza napięcie mięśniowe, ułatwia oddychanie, obniża poziom hormonów stresu, a nawet zwiększa perystaltykę jelit. Takiej muzyki słucha się na siedząco lub na leżąco. Można włączać ją podczas czytania książek czy wykonywania zadań plastycznych. Muzyka aktywizująca to z kolei melodie mobilizujące do ruchu. Należy uważać, aby nie pomylić ich z muzyką pobudzającą, która daje efekt niepokoju psychoruchowego, a nawet agresji.

Muzyka, która aktywizuje, działa pozytywnie na koordynację rytmiczno-ruchową, zwiększa dotlenienie, usprawnia pracę płuc, zwiększa napięcie mięśniowe. Jej zadaniem jest także wywoływanie uczucia radości i zadowolenia. Muzyki aktywizującej nie włączamy jednak przy jedzeniu, ponieważ przyczynia się ona do zwiększenia tempa spożywania posiłków.

Muzykoterapia dla dzieci to jedna z najstarszych i najlepiej poznanych metod stymulowania dziecięcego rozwoju. Warto wykorzystywać zatem zajęcia muzyczne również podczas spędzania wolnego czasu z dziećmi w domu, dbając o dobór odpowiednich do danej aktywności melodii.