Grafomotoryka - ćwiczenia grafomotoryczne dla dzieci

Ruch jest naturalną potrzebą dziecka. Wiążą się z nim umiejętności motoryczne, które dzielimy na motorykę dużą i małą. W zakresie małej motoryki mieści się grafomotoryka. Co oznaczają te pojęcia? I w jaki sposób wpływają na rozwój dziecka? Zapraszamy do lektury!

Grafomotoryka - co to jest?

Grafomotoryka to umiejętność pisania i rysowania. Rozwój grafomotoryki u dziecka trwa zazwyczaj kilka lat. Nauka rysowania, jak i pisania zaczyna się od prób szkicowania szlaczków lub znaków literopodobnych. Na tym etapie ważne jest stworzenie dziecku bogatego wyboru operacji ruchowych na różnych materiałach i strukturach. Dziecko powinno twórczo malować farbami, tworzyć przedmioty z masy solnej, bawić się w piasku, nawlekać korale. Oprócz tego bardzo ważne jest kolorowanie obrazków, obrysowywanie przedmiotów, rysowanie po śladzie, a także ćwiczenia wzrokowo-słuchowo-ruchowe, którym towarzyszy muzyka i słowo mówione.

Grafomotoryka wymaga:

koordynacji wzrokowo-ruchowej,
sprawności manualnej,
zdolności naśladowania ruchów,
percepcji wzrokowej,
wykonywania ruchów sekwencyjnych i precyzyjnych.

Grafomotoryka - ćwiczenia

Sprawność rączek dziecka ma znaczący wpływ na poziom graficzny jego prac, warto więc jak najczęściej ćwiczyć z dzieckiem ruchy nadgarstka i łokcia, chwytanie, a także precyzyjne ruchy palców. Pomogą w tym codzienne ćwiczenia np. przy pracach domowych takich jak: wałkowanie ciasta, tłuczenie kotletów, pieczenie babeczek, wieszanie prania i zajęcia w ogródku. Do idealnych ćwiczeń ręki należy również nauka prawidłowego trzymania łyżki, wiązania butów, zapinania guzików. Aby zachęcić dziecko do ćwiczeń grafomotorycznych, można zastosować zabawki usprawniające pracę ręki np. rysowanie kredą po tablicy, szablony, labirynty, układanki, stempelki, plastelina czy ciastolina.

Ćwiczenia grafomotoryczne - cele

Grafomotoryka to bardzo ważna umiejętność, którą należy rozwijać. Ćwiczenia grafomotoryczne oprócz ułatwiania dziecku nauki pisania i rysowania mają także szereg innych pozytywnych cech:

podnoszą poziom techniczny i graficzny pisma,
wpływają na staranność i dokładność wykonywania przez dziecko prac,
poprawiają ogólny rozwój malucha,
podnoszą samoocenę,
rozwijają zainteresowania dziecka,
pomagają w prawidłowym chwytaniu artykułów piśmienniczych,
usprawniają mięśnie dłoni i palców,
pomagają wyćwiczyć ładny charakter pisma.

Motoryka duża

Na rozwój manualny dziecka wpływa jego ogólny rozwój fizyczny. Sprawność całego ciała utożsamiamy z motoryką dużą. W jej skład wchodzą aktywności takie jak: bieganie, skakanie, chodzenie, czołganie, pływanie czy jazda na rowerze. Ważnym elementem w nabieraniu płynności ruchowej jest samoobsługa dziecka, a więc zapinanie guzików, wiązanie butów. Budowanie, wycinanie, majsterkowanie to również baza do usprawnienia precyzji rąk. Inne ćwiczenia, które warto wykonywać z dzieckiem, aby rozwinąć jego motorykę dużą to naprzemienne ruchy (lewa do prawego, prawa do lewego), luźne skłony, kołyska, rysowanie w powietrzu obrazów itd.

Motoryka mała

Mała motoryka dotyczy przede wszystkim sprawności palców i dłoni. Przejawia się np. podczas pisania, rysowania, wycinania. Grafomotoryka mieści się w zakresie małej motoryki. Rozwój motoryczny dziecka przebiega stopniowo i zależy od budowy układu mięśniowego, kostno-stawowego oraz kończyn. Półroczne dzieci rozwijają swoją motorykę za pomocą chwytania i przekładania przedmiotów z ręki do ręki. Roczny maluch nie tylko chwyta obiekty, ale także wrzuca je do pojemnika. Starsze dzieci doskonalą już precyzyjniejsze ruchy dłoni pozwalające na rysowanie, a także pisanie. Ćwiczenia, które usprawniają motorykę małą to np. praca z modeliną, malowanie, nawlekanie, rysowanie po śladzie, zwijanie gazet w kulki itp.

Poprawność grafomotoryczna

Podczas nauki pisania i innych czynności związanych z grafomotoryką, warto zwrócić uwagę na zachowanie dziecka takie jak:

siła nacisku na kartkę (czy nie jest za słabe/zbyt mocne),
prawidłowy sposób trzymania narzędzia pisarskiego,
zachowanie kierunku pisma od lewej strony do prawej,
pisanie spokojnie i powoli.

Prawidłowy rozwój motoryczny dziecka jest bardzo ważny - wiąże się z odpowiednim przygotowaniem dziecka do przedszkola. Dzięki umiejętnościom motorycznym dziecko będzie potrzebowało mniej pomocy przy rozmaitych czynnościach (będzie bardziej samodzielne). Ponadto sprawność motoryczna wpływa na rozwój intelektualny malucha, zwiększa jego uważność, aktywność i zaradność. Pomaga także w nawiązywaniu kontaktu z innymi rówieśnikami. Jeżeli dziecko nie opanuje podstawowych aktywności motorycznych, (np. układania klocków) inni mogą wyłączyć je z zabawy.