Różyczka - po czym poznać, że dziecko zaraziło się wirusem?

Różyczka jest wirusową chorobą zakaźną, przenoszoną drogą kropelkową. Chociaż najczęściej zapadają na nią dzieci między 5. a 15. rokiem życia, to od ryzyka zachorowania nie są wolni również dorośli. Okres wylęgania choroby trwa około 14 - 21 dni, a zakażenie różyczką możliwe jest już na 7 dni przed wystąpieniem wysypki oraz do dwóch tygodni po jej ustąpieniu. Choroba jest dla dziecka największym zagrożeniem podczas życia płodowego. Jak wygląda w przypadku zakażenia po urodzeniu?

Różyczka u dziecka

W przypadku dzieci różyczka traktowana jest jako niegroźna choroba zakaźna. U najmłodszych może przebiegać nawet bezobjawowo, jednak u starszaków wiąże się niekiedy z różnymi dolegliwościami. Przez pierwsze 6 miesięcy życia niemowlęta są chronione przed wirusem dzięki spożywaniu naturalnego pokarmu - o ile matka była szczepiona lub sama przeszła zakażenie. Odporność na różyczkę nabywana jest zarówno wskutek naturalnego zakażenia, jak i czynnego uodpornienia, czyli poprzez szczepienie. Ma ono miejsce w 13 - 14 miesiącu oraz w 10 roku życia i należy do szczepień skojarzonych. 

W przypadku różyczki wrodzonej, czyli tej, która pojawia się na skutek zakażenia w pierwszych tygodniach życia płodowego, konsekwencje choroby są znacznie poważniejsze niż ma to miejsce w przypadku dzieci już urodzonych. Zaliczamy do nich przedwczesny poród, niską masę urodzeniową, a nawet śmierć (w 15% przypadków). Możliwe jest także zaobserwowanie różnych objawów ze strony ośrodkowego układu nerwowego, narządów zmysłów, układu krwiotwórczego oraz sercowo-naczyniowego.

Jak wygląda różyczka u dziecka - wysypka skórna

Różyczka u dziecka objawia się w pierwszej kolejności trwającą 1 - 2 dni gorączką. Jej wysokość to maksymalnie 37,8 stopnia Celsjusza. Zazwyczaj podwyższonej temperaturze towarzyszy również obrzęk i tkliwość węzłów chłonnych. Po około dwóch dniach na twarzy dziecka pojawia się wysypka skórna, która stopniowo rozprzestrzenia się na resztę ciała. W trakcie "zsuwania się" w dół, zazwyczaj ustępuje jednocześnie z powierzchni twarzy. Wysypka, która pojawia się w przebiegu różyczki może wyglądać jak wiele innych zmian skórnych na tle wirusowym. Ma najczęściej postać różowych lub jasnoczerwonych krostek, które łączą się ze sobą, tworząc "łatki". Wykwity mogą swędzieć i utrzymują się na skórze przez maksymalnie 3 dni. Po tym czasie naskórek może zacząć łuszczyć się w miejscu wystąpienia krostek.

Objawy różyczki

W przypadku małych dzieci, różyczka przebiega najczęściej bezobjawowo. U dorosłych i dzieci starszych może jednak wiązać się z takimi dolegliwościami, jak bóle kończyn, głowy i gardła, a także gorączka, brak apetytu, nudności oraz zapalenie spojówek. Poza charakterystyczną plamisto-grudkową wysypką, która pojawia się w okolicy szyi i twarzy, a następnie "wędruje" w kierunku kończyn i tułowia, wyznacznikiem różyczki są także powiększone węzły chłonne za uszami i w okolicy podpotylicznej. Objaw ten bardzo często występuje również samodzielnie - bez wysypki. Ze względu na niespecyficzny charakter swoich objawów, różyczka bardzo często jest zupełnie niezauważalna lub mylona ze zwykłym przeziębieniem.

Różyczka - przebieg choroby

Na różyczkę chorują najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym, chociaż zdarza się, że zakażeniu ulegają osoby dorosłe, a zwłaszcza pielęgniarki, nauczycielki czy przedszkolanki. Do zarażenia dochodzi drogą kropelkową. Okres wylęgania choroby trwa około 2 - 3 tygodnie. Na tydzień przed wystąpieniem wysypki, chory zaraża najsilniej. Okres zaraźliwości trwa do pięciu dni po pojawieniu się na skórze różowych plamek. Początkowo choroba może nie dawać żadnych objawów, jednak niekiedy wysypkę poprzedza gorączka lub stan podgorączkowy. Kiedy wykwity pojawią się na skórze, różyczka trwa jeszcze przez około 2 - 3 dni. Po tym czasie zmiany powinny zniknąć bez śladu.

Różyczka - diagnoza, leczenie, powikłania

Potwierdzenie różyczki możliwe jest zazwyczaj po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego i dokładnym obejrzeniu ciała chorego. W przypadku kobiet w ciąży konieczne są jednak badania serologiczne, które dają jednoznaczną odpowiedź na pytanie o obecność przeciwciał w organizmie matki. Różyczka u dzieci nie wymaga stosowania żadnych środków farmakologicznych. Co więcej, brak jest preparatów, które działałyby na wirusa wywołującego chorobę, dlatego jedyne możliwe leczenie to leczenie objawowe. Zaleca się natomiast odpoczynek oraz - w przypadku wystąpienia gorączki - stosowanie środków przeciwgorączkowych. Powikłania po różyczce nabytej należą do rzadkości. Możliwe jest jednak wystąpienie takich konsekwencji, jak bóle stawów, zapalenie mózgu czy małopłytkowość.